- MIstral 1860
Se i’a un autour que chascun aqui déurié counèisse, es bèn Frederi MISTRAL, lou pouèto de Maiano nascu en 1830 e mort en 1914. Aquel ome visquè uno vido estraourdinàri e fuguè de soun vivènt mai que famous dins la Franço entièro.
Aquesto annado lou centenàri de sa mort es iscri ouficialamen dins lou prougramo di coumemouracioun naciounalo, ço que fai la provo, se n’i’avié de besoun, que sa valour es recouneigudo encaro vuei bèn en deforo di raro de sa caro Prouvènço. Poudès d’aiours retrouba un article sus aquéu sujèt sus lou site dou gouvèr
Fuguè tout à la fes escrivan, pouèto, leissicologo, etnografo e de soun obro soubron tout plen de causo : un museon illustre à-n-Arle, uno fèsto i Santo, un oupera,uno grando assouciacioun, uno estatuio ....e bèn mai encaro !
Pèr fini em’un eisèmple, lou pichot noum Mirèio, escampa à l’ouro d’aro dins la Franço entiero fuguè enventa pèr Mistral dins soun cap-d’obro de 1859 que i’agradè tant à Lamartine e que lou faguè counèisse à Paris : l’istori d’un amour enebi entre uno jouvènto nascudo dins un mas de Prouvènço e un jouine panieraire , barrulant de vilo en vilo emé soun paire.
Vaqui pèr acaba la duberturo d’aquelo epoupèio , que Gounod n’en faguè un oupera :
Mirèio
Frederi Mistral
Cante uno chato de Prouvènço.
Dins lis amour de sa jouvènço,
A travès de la Crau, vers la mar, dins li blad,
Umble escoulan dóu grand Oumèro,
Iéu la vole segui. Coume èro
Rèn qu’uno chato de la terro,
En foro de la Crau se n’es gaire parla.
Emai soun front noun lusiguèsse
Que de jouinesso ; emai n’aguèsse
Ni diadèmo d’or ni mantèu de Damas,
Vole qu’en glòri fugue aussado
Coume uno rèino, e caressado
Pèr nosto lengo mespresado,
Car cantan que pèr vautre, o pastre e gènt di mas !